| شهيد مطهري معرفی وبلاگ
لوگوی دوستان صفحات وبلاگ ارتباط با مدير گرچه سخن گفتن از مطهري (ره) بسيار سخت است بويژه براي راقم اين سطور كه بضائت بسيار اندگي از سرمايه علم و معنويت دارد. اما يكي اداي دين و ديگري دغدغه و دردمندي مانع از سكوت مي گردند. ديگر اينكه زوايايي از (حتي) مشي و اخلاق علمي استاد با توجه به رخدادهاي جديد و مسايل مبتلا به هنوز مغفول مانده است. مبحثي با عنوان « گفتارهاي تمدن ساز» در نشريه جنبش بيداري و همين پايگاه اينترنتي منتشر شد كه حول سخني از مقام معظم رهبري بنا شده بود. مقام معظم رهبري بنا شده بود. مقام معظم رهبري خطاب به دانشجويان مي فرمايند: اگر در ميدان جهاد علمي، استادي را قبول نداريد از وي علم را بگيريد و در ضمن را دوست داشته باشند. اما نبايد محبت شما فقط تاجايي باشد كه علم از استاد بگيريد و وي را رها كنيد، نبايد نگاه ابزاري به استاد و دگر انديش داشته باشيد ، بلكه ذاتا هم او را دوست داشته باشيد. البته فحواي كلام معظم له اين بود. حقير از اين نوع سخنان به سخنان تمدن ساز ياد كردم و عرض كردم كه اين جملات منحصر به فرد فقط مي تواند از كسي سر بزند كه اين راهها را رفته باشد و كتاب خواني صرف بدست نمي آيد، بويژه بند آخر آن. راه نشان داده شده بسيار پيچيده است و احيانا اگر كسي توانست در اين مسير گام بردارد، متهم به مهمل گويي، مهمل انديشي و تناقض در عمل مي گردد. اما بين اجتهاد و گنگ گويي تفاوت بسيار است. مطهري به حق اسطوره رعايت استانداردهاي مذكور است. يعني در عين اينكه در تحليل انديشه چه در حوزه اسلام و چه در غرب بسترهاي فرهنگي و اجتماعي آن انديشه را در نظر داشته و انديشه هاي بشري را فراتاريخي نمي داند اما بعنوان مثال در كتاب «خدمات متقابل اسلام و ايران» در تهي كردن انديشه صائب از صاحبان آن و عمل بر طبق «انظر الي ماقال ولاتنظر الي من قال » فوق العاده عمل مي كند. يعني در استنادات تاريخي حتي نظرات: (0) نظر
در برخورد با كتابها و آرا و انديشه هاي استاد مطهري، بايد چند نكته را در نظر گرفت. اولا ايشان يك مبلغ واقعي اسلام بود، به اين معنا كه آنچه را در اسلام، قرآن، سنت پيامبر(ص) و در رويه ائمه اطهار(ع) آمده، استاد مطهري همه اينها را در ذهن خود بر مدار منطقي و عقلاني قرار داده بود. در تربيت اسلامي، مهمترين مؤلفه، پرورش تفكر و قدرت عقلاني است. پيامبر اكرم(ص) فرموده اند، كسي كه از عقل برخوردار نيست، ارزش دين را هم درك نمي كند. مردم بايد آيات الهي در زمين را ببينند. بنابراين، نكته مهمي كه در تعليم و تربيت اسلامي از نظر مرحوم مطهري مورد توجه بوده، پرورش قدرت عقلاني است اين امر محور انديشه هاي تربيتي اين استاد بزرگ است
در برخورد با كتابها و آرا و انديشه هاي استاد مطهري، بايد چند نكته را در نظر گرفت. اولا ايشان يك مبلغ واقعي اسلام بود، به اين معنا كه آنچه را در اسلام، قرآن، سنت پيامبر(ص) و در رويه ائمه اطهار(ع) آمده، استاد مطهري همه اينها را در ذهن خود بر مدار منطقي و عقلاني قرار داده بود. در تربيت اسلامي، مهمترين مؤلفه، پرورش تفكر و قدرت عقلاني است. پيامبر اكرم(ص) فرموده اند، كسي كه از عقل برخوردار نيست، ارزش دين را هم درك نمي كند. مردم بايد آيات الهي در زمين را ببينند. بنابراين، نكته مهمي كه در تعليم و تربيت اسلامي از نظر مرحوم مطهري مورد توجه بوده، پرورش قدرت عقلاني است اين امر محور انديشه هاي تربيتي اين استاد بزرگ است. افرادي كه كتابهاي استاد مطهري را مطالعه مي كنند، بايد توجه داشته باشند كه بهترين منبع براي معرفي معارف اسلامي در دوران ما، آثار اين استاد بزرگوار است. آيين خواندن و آيين انديشيدن و آيين درست فكر كردن را در آثار شهيد مطهري ببينيم، نكته هاي اساسي در كتاب «تربيت اسلامي» اين شهيد بزرگوار اينكه ما ياد بگيريم در مورد مسائل مختلف تفكر عميق داشته باشيم نظرات: (0) نظر عبير استاد مطهري از آفات انقلاب در كتاب نهضت هاي اسلامي صد ساله اخير تحت عنوان آفات نهضت بيان شده است. استاد در اين كتاب مي گويد: «نهضت ها مانند هم پديده هاي ديگر ممكن است دچار آفت زدگي شود، وظيفه رهبري نهضت است كه پيشگيري كند و اگر احيانا آفت نفوذ كرد با وسايلي كه در اختيار دارد يا بايد در اختيار بگيرد آفت زدايي نمايد.
آفت هاي يك نهضت انقلابي:
شهيد مطهري چند نمونه از آفت هايي را كه ممكن است يك نهضت انقلابي به آنها دچار شود را ذكر مي نمايد.
1- ناتمام ماندن نهضت استاد مطهري يكي از آفات مهم نهضت ها را عدم تحقق اهداف و آرمان هاي نهايي آنها ذكر مي كند و اين مشكل را ناشي از نقص در رهبري مي داند. او مي گويد كه در صد سال اخير نهضت هايي را كه روحانيت آنها را رهبري كرده داراي يك نقيصه بوده اند و آن اين است كه تا مرحله پيروزي پيش رفته اند ولي پس از آن راه خود را ادامه نداده اند. لذا استاد نگران وقوع چنين مشكلي براي نهضت اسلامي مردم ايران است.
2- نفوذ انديشه هاي بيگانههنگامي كه يك نهضت اوج مي گيرد و دشمن مشاهده مي نمايد كه توان مقابله و مهار آن را ندارد سعي مي كند تا روح مكتب را تغيير دهد و جهت آن را در مورد انقلاب اسلامي ايران كه در كنار خود جريان ها و مكاتب گوناگون ماركسيستي و ماترياليستي را كه بعضا با مارك اسلامي هم عرضه مي شوند مشاهده مي نمايد را بسيار زياد مي داند و نسبت به آن هشدار مي دهد. او در كتاب نهضت هاي اسلامي در صد سال اخير مي گويد: «من به عنوان يك فرد مسئول به مسئوليت الهي، به رهبراي عظيم الشأن نهضت اسلامي كه براي همه شان احترام فراوان قائلم، هشدار مي دهم و بين خود و خداي متعال اتمام حجت مي كنم كه نفوذ و نشر انديشه هاي بيگانه به نام انديشه اسلامي و با مارك اسلامي اعم از آنكه از روي سوء نيت و يا عدم سوء نيت صورت گيرد، خطري است كه كيان اسلام را تهديد مي كند نظرات: (0) نظر تعريف مطهري از «انقلاب اجتماعي» همان تعريفي است كه پيش از اين براي «تغيير اجتماعي» ارائه شد. در تعريف شهيد مطهري از انقلاب اجتماعي، ويژگي هاي ذيل لحاظ شده است:1- انقلاب عبارت است از تغيير بنيادي در جامعه؛2- بنابراين انقلاب نوعي طغيان عليه وضع موجود است؛3- انقلاب تلاش و جهاد براي برقراري وضع مطلوب است؛4- انقلاب از يك ايدئولوژي و مكتب ارزشي برخوردار است؛5- ايدئولوژي متناسب با انقلاب، مكتبي است كه عنصر انكار و نفي و طرد وضع نامطلوب در متن تعليماتش قرار داشته باشد.(1)به نظرآيت الله مطهري وقتي تمام ويژگي هاي انقلاب با هم جمع شود، انقلاب اتفاق مي افتد.از نكته هاي ديگري كه استاد مطهري در مفهوم انقلاب مدنظر قرار داده و لازم است در آن دقت شود، بحث ارادي بودن انقلاب ها و تكاملي بودن انقلاب هاست. توضيح اين كه درباره ي انقلاب هاي سياسي و اجتماعي، دو ديدگاه كلان وجود دارد: يكم، ديدگاهي كه معتقد است انقلاب ها به دلايل ساختاري اتفاق مي افتند و به تعبير خانم اسكاچپول انقلاب ها مي آيند و نه اين كه ساخته شوند.(2) اين ديدگاه از اكثريت برخوردار است. دوم؛ ديدگاه بعضي از دانشمندان علوم اجتماعي و از جمله استاد مطهري است كه انقلاب ها را ارادي مي دانند. نكته ي ديگر اين كه آقاي مطهري فقط به تغييراتي كه جنبه ي تكاملي داشته باشد – و اين از ديدگاه ديني ايشان برخاسته است – انقلاب مي گويد. بنابراين به نظر ايشان تغييرات از قبيل انقلاب 1917 روسيه، انقلاب نيست، بلكه «ارتجاع» و عقب گرد است.(3)از نظر سطوح انقلاب نيز مطهري دقت هاي ويژه اي دارد. به نظر او «انقلاب يا فردي است يا اجتماعي، يعني يا فرد انقلاب مي كند و يا جامعه». انقلاب فردي نيز يا حيواني است يا انساني؛ چنان كه دگرگوني اجتماعي نيز يا تكاملي است كه «انقلاب» ناميده مي شود و يا در نظرات: (0) نظر مسئله تحولات زمان و ثابت بودن ضوابط و قوانين اسلامي مسئلهاي است كه همواره اين شبهه را ايجاد ميكند كه چگونه مي توان اين ثابت را با آن متغير تلفيق كرد.مسئله زمان و تغيير و تحول مسئله درستي است اما ظرافتي در آن است كه اغلب نسبتبه آن بيتوجه مي مانند.فرد انسان و همچنين جامعه انساني، حكم قافلهاي را دارد كه دائما در حركت و طي منازل است.فرد و جامعه هيچكدام در حال سكون و ثبات و يكنواختي نيستند بنابر اين اگر بخواهيم انگشتبر روي يكي از منازل بگذاريم و جامعه بشر را در يكي از منازلي كه براي مدت كوتاهي توقف كرده،براي هميشه ثابت نگاه داريم بدون شك بر خلاف ناموس طبيعت عمل كردهايم.
اما بايد توجه داشت كه فرق است ميان منزل و ميان راه، منزل تغيير ميكند اما آيا راه هم لزوما تغيير ميكند؟آيا مسير جامعه انساني كه همه قبول دارند كه يك مسير تكاملي است آيا آن هم تغيير مي كند؟به بيان ديگر آيا راه هم در راه است؟و آيا بشر و جامعه بشري هر روزي در يك جهت و در هر مرحلهاي از مراحل در يك مسير جديد و بسوي يك هدف تازه حركت ميكند؟
پاسخ اين است كه نه،خط سير تكاملي بشر خط ثابتي است شبيه مدار ستارگان.ستارگان دائما در حال حركتند ولي آيا مدار آنها دائما در حال تغيير است آيا بايد چنين استدلال كرد كه چون ستارگان در يك مدار حركت ميكنند مدار آنها هم ضرورتا بايد تغيير كند و اگر تغير نكند آن ستاره در يك نقطه ميخكوب ميشود؟ واضح است كه جواب منفي است.لازمه حركت داشتن ستاره اين نيست كه مدار ستاره هم قطعا و ضرورتا و لزوما تغيير بكند.
نظير همين مسئله براي انسان و براي انسانيت مطرح است. سؤال اساسي اين است:آيا انسانيت انسان،ارزشهاي انساني،كمال انساني،واقعيت هاي متغير و متبدلي هستند؟يعني همانطور كه لوازم زندگي و مظاهر تمدن روز به روز فرق ميكنند آيا معيارهاي انسانيت هم روز به روز فرق نظرات: (0) نظر موضوعات
X |
