شهيد مرتضي مطهري در زمينه آثار و فايده هاي كار مي گويد:

كار، از نظر سازندگي فرد، يك امر لازمي است. انسان يك موجود چند كانوني است. انسان جسم دارد، قوه خيال دارد، عقل و قلب دارد. كار، هم براي جسم انسان ضروري است و هم براي خيال، عقل و قلب او. اما اينكه كار براي جسم انسان ضروري است، كمتر احتياج به توضيح دارد؛ زيرا يك امر محسوس است. بدن انسان اگر كار نكند، مريض مي شود؛ يعني كار يكي از عوامل حفظ سلامتي انسان است. اما كار، براي تربيت قوه خيال انسان، امري لازم است؛ چراكه اگر قوه خيال آزاد باشد، منشأ فساد اخلاق مي شود. اميرالمؤمنين علي عليه السلام مي فرمايد: «النَّفسُ اِن لَم تَشغَلْهُ شَغَلَكَ؛ اگر نفس را به كاري مشغول نكني، او تو را به خودش مشغول مي كند».

همين خيالات است كه انسان را به هزاران نوع گناه مي كشاند. اما وقتي انسان يك كار و شغلي دارد، آن كار و شغل، او را به سوي خود مي كشد و جذب مي كند و به او مجالي براي فكر و خيال باطل نمي دهد. همچنين كار روي احساس انسان اثر مي گذارد كه در اصطلاح قرآن، از آن به «دل» تعبير مي شود؛ يعني كار از جمله آثارش اين است كه به قلب انسان خضوع و خشوع مي دهد و جلوي قساوت قلب را مي گيرد. بي كاري، قساوت قلب مي آورد و حداقل فايده كار براي قلب اين است كه از قساوت قلب جلوگيري مي كند.

از خواص ديگر كار، آزمودن خود است. به اين بيان كه يكي از چيزهايي كه انسان قبل از هرچيز بايد بيازمايد، خودش است. انسان قبل از آزمايش خود، نمي داند چه استعدادهايي دارد. با آزمايش، استعدادهاي خود را كشف مي كند. تا انسان دست به كاري نزده، نمي تواند بفهمد كه استعداد اين كار را دارد يا ندارد. انسان، با كار، خود را كشف مي كند و خود را كشف كردن، بهترين كشف است.

اگر انسان دست به كاري زد و ديد استعدادش را ندارد، كار ديگري را انتخاب مي كند و بعد، كار ديگر تا بالاخره كار مورد علاقه و موافق با استعدادش را پيدا مي كند. آن وقت است كه شاهكارها به وجود مي آورد كه شاهكار، ساخته عشق است، نه پول و درآمد. با پول مي شود كار ايجاد كرد، ولي با پول نمي توان شاهكار ايجاد كرد. در مجموع، كار؛ سازنده خيال، سازنده عقل و فكر و قلب آدمي و به طور كلي، سازنده و تربيت كننده انسان است.

پيام متن:

كار، در كنترل قوه خيال و در نتيجه، بازداشتن انسان از بسياري از گناهان ضروري است و به سبب خاشع و خاضع ساختن قلب انسان و اثرگذار بودن آن بر كشف استعدادها، نقش مهم و انكارناپذيري در تربيت انسان دارد.