استاد شهيد نا كارآمدي علم به تنهايي را چنين بيان مي كنند:« امروز غالبا دريافته‏اند كه سيانتيسم ( علم گرائي محض ) و تربيت علمي‏ خالص ، از ساختن انسان تمام ناتوان است ، تربيت علمي خالص ، نيمه‏ انسان مي‏سازد نه انسان تمام (محصول اين تربيت ، ماده خام انسان است نه‏ انسان ساخته شده)،انسان توانا و قدرتمند مي‏سازد نه انسان با فضيلت، انسان‏ تك ساحتي مي‏سازد نه انسان چند ساحتي امروز همه دريافته‏اند كه عصر علم‏ محض به پايان رسيده است و يك خلاء آرماني جامعه‏ها را تهديد مي‏كند»(۱۷)
جناب استاد علم و ايمان را جدا ناشدني مي دانند ايشان مي فرمايند:« خيال مى كردند كه علم كافى است ؛ اگر ما عدالت و اخلاق را بشناسيم و به آنها عالم باشيم كافى است براى اينكه اخلاقى و عادل باشيم . ولى عمل نشان داد كه اگر علم منفك از ايمان بشود، نه تنها براى اخلاق و عدالت مفيد نيست بلكه مضر هم هست . مصداق قول سنايى مى شود كه چون دزدى با چراغ آيد، گزيده تر برد كالا. »(۱۸)
همچنين در كتاب ده گفتار چنين آورده اند: شكي نيست كه علم به تنهائي ضامن سعادت جامعه نيست . جامعه ، دين و ايمان لازم دارد ، همان‏طوري كه ايمان هم اگر مقرون به علم نباشد مفيد نيست بلكه و بال است.«قطع ظهري اثنان عالم متهتك و جاهل متنسك»اسلام نه عالم بي‏دين مي‏خواهد نه جاهل ديندار.(۱۹)
همچنيين در مورد عدم جانشيني علم و دين به جاي يكديگر اين گونه فرموده اند:« تجربه‏هاي تاريخي نشان داده است كه جدائي علم و ايمان خسارتهاي غير قابل جبران به بارآورده است، ايمان را در پرتو علم بايد شناخت؛ ايمان در روشنائي علم از خرافات دور مي‏ماند با دور افتادن علم از ايمان ، ايمان‏ به جمود و تعصب كور و با شدت به دور خود چرخيدن و راه به جائي نبردن‏ تبديل مي‏شود آنجا كه علم و معرفت نيست ، ايمان مؤمنان نادان وسيله‏اي‏ مي‏شود در دست منافقان زيرك كه نمونه‏اش را در خوارج صدر اسلام و در دوره‏هاي بعد به اشكال مختلف ديده و مي‏بينيم »(۲۰)
« آنجا كه ايمان بوده و علم نبوده است مساعي بشر دوستانه افراد صرف اموري شده كه نتيجه زياد و احيانا نتيجه خوب به بار نياورده است و گاهي منشا تعصبها و جمودها و احيانا كشمكشهاي زيانبار شده‏ است.
آنجا كه علم بوده و جاي ايمان خالي مانده است مانند برخي جوامع عصر حاضر ، تمام قدرت علمي صرف خودخواهي‏ها و خودپرستي‏ها ، افزون طلبي‏ها ، برتري طلبي‏ها ، استثمارها ، استعبادها ، نيرنگها و نيرنگ بازي‏ها شده‏ است.
دو سه قرن گذشته را مي‏توان دوره پرستش علم و گريز از ايمان دانست‏ دانشمندان بسياري معتقد شدند كه همه مشكلات بشر با سرانگشت علم گشوده‏ خواهد شد ، ولي تجربه خلاف آن را ثابت كرد امروز انديشمندي يافت‏ نمي‏شود كه نياز انسان را به نوعي ايمان ولو ايمان غير مذهبي كه به هر حال‏ امري ماورا علم است انكار كند . »(۲۱)
همچنين در توصيفاتي زيبا پيوند علم وايمان را اينگونه بيان مي كنند:« علم به ما روشنائي و توانائي مي‏بخشد و ايمان عشق و اميد و گرمي ، علم‏ ابزار مي‏سازد و ايمان مقصد ، علم سرعت مي‏دهد و ايمان جهت ، علم توانستن‏ است و ايمان خوب خواستن ، علم مي‏نماياند كه چه هست و ايمان الهام‏ مي‏بخشد كه چه بايد كرد ، علم انقلاب برون است و ايمان انقلاب درون ، علم‏ جهان را جهان آدمي مي‏كند و ايمان روان را روان آدميت مي‏سازد ، علم وجود انسان را به صورت افقي گسترش مي‏دهد و ايمان به شكل عمودي بالا مي‏برد ، علم طبيعت ساز است و ايمان انسان ساز، هم علم به انسان نيرو مي‏دهد ، هم‏ ايمان ، اما علم نيروي منفصل مي‏دهد و ايمان نيروي متصل، علم زيبائي است و ايمان هم زيبائي است علم زيبائي عقل است و ايمان زيبائي روح ، علم‏ زيبائي انديشه است و ايمان زيبائي احساس هم علم به انسان امنيت مي‏بخشد و هم ايمان، علم امنيت بروني مي‏دهد و ايمان امنيت دروني، علم در مقابل‏ هجوم بيماريها ، سيلها ، زلزله‏ها ، طوفانها ، ايمني مي‏دهد، و ايمان در مقابل اضطرابها ، تنهائيها ، احساس بي پناهي‏ها ، پوچ انگاري‏ها علم جهان را با انسان‏ سازگار مي‏كند و ايمان انسان را با خودش »(۲۲)

پي نوشت:
۱۷ مرتضي مطهري، مجموعه آثار ج۲ ص۳۴
۱۸ مرتضي مطهري، آزادي معنوي ص۹۴
۱۹ مرتضي مطهري، ده گفتار، ص۱۸۴
۲۰ مرتضي مطهري، مجموعه آثار ج۲ ص۳۶
۲۱ همان
۲۲ همان ص۲۲